Czym jest samotność?
Progres technologiczny sprawił, że nawiązywanie relacji oraz komunikacja międzyludzka, zwłaszcza w kontekście globalnym, nigdy nie była tak ułatwiona. Pomimo tego faktu, problem związany z odczuwaniem samotności jest bardzo poważny i powszechny. Raport instytutu NASEM (National Academies of Sciencies, Engineering and Medicine) jednoznacznie wskazuje, że ponad 1/3 dorosłych, która ukończyła 45 rok życia, cierpi z tego powodu. Co więcej, zagadnienie coraz częściej dotyka także osoby młodsze. Jakie mogą być skutki zlekceważenia objawów? Gdzie osoba samotna powinna szukać pomocy?
Spis treści
Samotność
Aby rzetelnie przestawić i wyjaśnić ten wyjątkowo delikatny temat, warto zacząć od samej definicji. Samotny człowiek doświadcza pewnego stanu zaburzenia umysłu, który nie potrafi nawiązać satysfakcjonującej relacji z inną personą.
Jesteśmy zwierzętami stadnym, więc bliskość i więzi są nierozerwalnie związane z naszą naturą. Należy jednak pamiętać, że to jakość odgrywa kluczową rolę, a nie ilość. Uczucie alienacji może bowiem pojawić się w towarzystwie, ale powierzchowność tej wspólnoty generuje dyskomfort i potrzebę wycofania.
Samotność – geneza
Bezdyskusyjne wskazanie przyczyny zaburzenia jest wyjątkowo trudne, ze względu na skomplikowanie oraz złożoność ludzkiej natury. Nierzadko samotność powstaje na skutek ingerencji kilku niezależnych zdarzeń, które mogą mieć miejsce na autonomicznych ścieżkach rozwoju i rozmaicie wpływać na stan psychiki.
Dzieciństwo to okres, który naturalnie wpływa na kształtowanie i funkcjonowanie każdego dziecka, co może przejawiać się także w okresie dorosłego życia. Już niemowlęta muszą budować zdrową potrzebę ważności, zwłaszcza w odniesieniu do matki. Brak troski i ciepła ze strony własnej rodzicielki jest zalążkiem świadomości opuszczenia i wyobcowania. Odkrywana rzeczywistość staje się nieprzychylna, wroga i pełna przeszkód, a brak towarzysza okrutnie doskwiera. Taki światopogląd dojrzewa wraz z dzieckiem i jest kontynuowany w dalszym okresie.
To jednak nie wszystko, gdyż wrażenie bezradności tworzy się również przez zbyt spójną relację z matką i ojcem. Pełna zależność wobec rodziców wyraźnie pogłębia niesamodzielność malucha. Takie położenie jest tylko pozornie korzystne, ponieważ wkroczenie w pełnoletniość staje się znacznie utrudnione. Samotność jest natomiast ściśle powiązana z poczuciem niskiej wartości i brakiem pewności siebie, a właśnie ten zestaw cech będzie dominujący wśród dzieci z omówionego przypadku.
Główny motyw wyizolowania może oczywiście pojawić się niespodziewanie, bez względu na konkretny wiek i rangę dojrzałości. Szok wywołany nagłą zmianą może sprawić silną reakcję obronną organizmu- na przykład w roli alienacji. Utrata bliskiej osoby, zmiana pracy, choroba lub zawód miłosny- każdy czynnik sprawczy ma potencjał do uruchomienia negatywnego łańcucha stanów emocjonalnych.
Samotność – rodzaje
Ze względu na dywersyfikację determinantów zjawiska samotności, istnieje kilka głównych kategorii. Wyróżnia się:
- samotność chroniczną– następuje, gdy doznanie ma charakter permanentny i stały. Konsekwencje tego typu zaburzenia są poważne i mogą powodować implikacje fizyczne w formie depresji, nerwicy, a także zaburzeń snu;
- samotność przejściowa– stan o dużej intensywności, ale ograniczony pod względem długości trwania. Sprowokowany najczęściej gwałtownym i niespodziewanym zajściem, które zaburza dotychczasową organizację egzystencji;
- samotność z wyboru– bardzo często wybierana przez osoby z nieprzyjemnymi doświadczeniami w sferze uczuć. Naczelnym bodźcem jest strach przed ponownym odrzuceniem lub wygoda stylu życia.